Người Uro có nguồn gốc trước thời Inca, bao gồm ba nhóm người là Uru-Chipayas, Uru-Muratos và Uru-Iruito. Họ sinh sống thành những gia đình tại hơn 40 hòn đảo nổi do chính mình tạo nên trên hồ Titicaca. Đây là hồ nước cao nhất thế giới có thể đi thuyền được, tọa lạc trên đỉnh Altiplano, thuộc dãy núi Andes trên biên giới của hai nước Peru và Bolivia. 

Các nhà khoa học cho rằng nơi định cư đầu tiên của họ là bờ hồ Titicaca thuộc lãnh thổ Bolivia nhưng ngôi làng nổi của người Uro đã di chuyển dần về phía thành phố Puno, Peru.

Hòn đảo nổi và những ngôi nhà làm bằng lau sậy trên hồ Titicaca. Ảnh: Flickr cubamagica.

Xưa kia những hòn đảo nổi của người Uro không nằm gần bờ của Puno như ngày nay. Họ đã mở rộng cộng đồng sinh sống ra nhiều phía của vịnh Puno. Tuy nhiên mực nước của hồ Titicaca ở vịnh quá thấp nên họ bắt buộc tiến vào gần bờ hơn, phía đảo Estevez. Một nhóm khác di chuyển tới sông Huili, một trong những nguồn nước của hồ Titicaca, để đảm bảo độ sâu dưới bề mặt đảo nổi là 15m.

Bằng vật liệu tự nhiên là những cây totoras, người Uro đã tự xây dựng cho mình những hòn đảo nhân tạo ở khu vực hồ ven thành phố Puno, phía nam Peru. Loài cây totoras này khi bị phân hủy sẽ tạo ra khí, nhưng không thoát ra được và dần dần những khố rễ chứa khí này tập trung lại hình thành một hòn đảo nổi. Trải qua thời gian, dân làng còn đan thêm lau sậy vào đám rễ để làm dày và chắc chắn hơn cho bề mặt đảo, tránh các đảo nổi bị tan rã. Có rất nhiều ngôi nhà lau sậy được xây dựng trên đảo, người Uro cần phải đan đệm thêm 2 tuần một lần để có thể chống chịu với sóng hồ.

Những chiếc thảm thêu tay sặc sỡ của người Uro. Ảnh: Flickr kampits.

Mặc dù vẫn bảo tồn và sinh sống bằng những hoạt động truyền thống thô sơ như đánh bắt cá, chim hoang dã, làm đồ thủ công… nhưng người Uro nay đã biết kết hợp làm các dịch vụ du lịch. Những hòn đảo nổi trên hồ Titicaca dần trở thành một điểm đến hấp dẫn và độc đáo cho du khách trong và ngoài nước.

Người Uro giới thiệu với du khách những ngôi nhà, sản phẩm thủ công nhiều màu sắc và hát các giai điệu dân ca của họ. Du khách được chở đi bằng những con thuyền làm bằng lau sậy mà người Uro gọi là “Balsa de Totora”. Bên cạnh đó họ cũng sử dụng một số vật dụng hiện đại như lắp động cơ cho thuyền, dùng pin mặt trời để có nguồn điện chạy các loại tivi, radio…

Ngày nay du lịch trên các đảo nổi của người Uro thường có trong các tour một ngày tham quan đảo Taquile, hoặc hai ngày đi đảo Amantani và Taquile. Hai đảo này hứa hẹn trở thành các điểm hấp dẫn khách nhất khi đến hồ Titicaca. Chỉ mất 12 phút đi thuyền từ thành phố Puno là có thể du ngoạn các hòn đảo nổi độc đáo này. Người Uro luôn cởi mở, thân thiện chào đón khách đến thăm và hiển nhiên du lịch đã trở thành một phần đời sống của họ. 

Theo VnExpress