Cổng nhà vườn xây theo hình vòm cổ kính, nóc mái trang trí hình hổ phù, hai bên có hoa văn cách điệu. Chính giữa cổng, ở mặt ngoài, bên dưới mái là bức hoành cuốn thư đắp nổi ốp tường.
Từ cổng vào nhà đi qua một lối nhỏ dưới những vòm cây mơ đan vào nhau, tạo nên chiều sâu và một cảm giác tĩnh lặng, trang nghiêm.
Phía trước nhà, nơi kết thúc lối đi với hai hàng mận là một tấm bình phong có vai trò như một “tiền án” trước nhà. Tấm bình phong có kiến trúc thanh thoát, nhẹ nhàng, ở giữa có hình chữ “thọ”, hai bên có hai chữ “song hỷ”.
Phía trong, sau bức bình phong, trước ngôi nhà là một bể nước thả hoa súng; đây là yếu tố “minh đường” trong phong thủy.
Ngôi nhà 3 gian 2 chái nằm ở trung tâm khu vườn, rộng 135m2, có kiến trúc mẫu mực của kiến trúc truyền thống nói chung và thể loại nhà rường Huế nói riêng.
Toàn bộ hệ khung kết cấu nhà được làm bằng gỗ, liên kết mộng hoàn toàn. Có tất cả 48 cột, cùng hệ thống vì kèo được làm bằng gỗ mít; đòn tay gỗ kiền kiền; ván ngăn trong nhà gỗ lim. Các cột được gối trên những bệ đá hình vuông. Hệ thống vì kèo được chạm trổ hoa văn tinh xảo.
Không gian nội thất của ngôi nhà được phân chia rõ ràng theo chức năng sử dụng. Gian giữa là gian thờ, với nguyên tắc bài trí: “tiền Phật hậu linh” (thờ Phật phía trước, thờ tổ tiên phía sau), 2 gian hai bên là nơi tiếp khách theo nguyên tắc “tả nam hữu nữ” (nam bên trái, nữ bên phải). Hai chái nhà là nơi ở và sinh hoạt của nam (trái) và nữ (phải).
Ngôi nhà có nhiều kỷ vật rất quý của cung đình triều Nguyễn, tiêu biểu là bức hoành phi đề 4 chữ “Văn Võ Trung Hiếu” do vua Bảo Đại ban cho gia đình năm 1937, hiện đang treo ở gian giữa, và nhiều bài thơ của Vua Thành Thái, hiện cũng được treo ở nơi tiếp khách trong nhà.
Mái nhà lợp ngói liệt nhiều lớp, bờ nóc hai bên đắp rồng chầu, ở giữa đỉnh mái có hình hoa sen.
Khu vườn bao quanh nhà có diện tích trên 4.00m2, chia thành các khu vực trồng hoa và trồng cây ăn trái. Vườn hoa có nhiều loại hoa, từ dân dã như nhài, lý, thạch lựu, mặt trời, tường vi và các giống hồng bản địa, đến các loài hoa quí phái như thổ lan, phong lan cùng một số hoa nhập ngoại...
Vườn cây trái trồng rất nhiều loại cây ăn quả như măng cụt, sầu riêng, hồng, vả... được chăm sóc cẩn thận, xum xuê quả mỗi khi đến mùa.
Sau hơn 1 thế kỷ tồn tại, nhà vườn An Hiên ngày nay là một địa chỉ văn hóa nổi tiếng của đất cố đô. Ở nơi này, người ta có thể cảm nhận được một thế giới khác, sâu hơn, chậm hơn và bình lặng hơn...
Theo Kienthuc