Tây Bắc luôn là cái tên gợi cho du khách sự hưng phấn, đam mê, khát vọng khám phá bất kể thời gian nào trong năm. Nếu mùa của đất trời chỉ xoay quanh 4 cái tên lặp đi lặp lại là Xuân, Hạ, Thu, Đông thì “mùa Tây Bắc” được gọi tên phong phú hơn.

Người ta có thể gọi Tây Bắc qua những sắc hoa rừng mê mải, hoặc với cách gọi “thơ” hơn, lãng mạn hơn như “mùa vàng”. Ngay cả sự chân chất của nhịp lao động thường ngày cũng có thể được dùng để gọi tên Tây Bắc – “mùa nước đổ”.

Tại Mù Cang Chải cũng như các tỉnh miền núi Tây Bắc, mùa nước đổ diễn ra vào khoảng tháng 5, kéo dài đến hết tháng 6 hàng năm. Những cơn mưa mùa hạ sẽ được dẫn từ núi về để tiếp nước và đổ ngập từng ruộng bậc thang.

Đất đồi khô cằn được tưới tắm trong nước mát, từng bậc ruộng được cày ải kỹ khiến đất mềm và tơi xốp hơn. Cảnh tượng từng bậc thang khổng lồ loang loáng nước ép mình lên các sườn núi khiến ai cũng muốn dừng lại thật lâu để ngắm nhìn cho thỏa bức tranh kỳ vĩ, thơ mộng của thiên nhiên.

Cùng một mùa nước đổ ấy, nhưng xúc cảm mà Mù Cang Chải đem đến cho mỗi người lại khác nhau. Có người thấy ruộng bậc thang Mù Cang Chải mùa này hệt như bảng màu nước khổng lồ với vô vàn màu sắc độc đáo, mới lạ.

Không ít người lại tưởng như đang được chiêm ngưỡng chiếc gương thần kỳ mà tại đó mọi sắc độ của thiên nhiên, cảnh vật được trung hòa và phản chiếu trong ánh mặt trời kỳ ảo.

Đặc biệt hơn, có người lại liên tưởng những ruộng bậc thang mùa nước đổ với hàng ngàn, hàng vạn con sóng đang xô đẩy nhau giữa đại ngàn Tây Bắc.

Chẳng thế mà ruộng bậc thang Mù Cang Chải được coi như danh thắng đặc biệt và độc đáo bậc nhất Việt Nam. Năm 2007, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã cấp bằng xếp hạng di tích quốc gia cho ruộng bậc thang tại 3 xã thuộc huyện Mù Cang Chải.  

Phần lớn dân cư ở đây là đồng bào dân tộc Mông, sinh sống chủ yếu dựa vào nông nghiệp, vườn tược, ruộng đồng.

Từ ngàn đời nay, họ đã biết vỡ đất ở lưng chừng núi để cấy lúa, làm đồng.

Vì mỗi năm chỉ có một vụ lúa nên người Mông rất chăm bẵm cho nương rẫy, nhờ vậy ruộng nương lúc nào cũng căng tràn sức sống dưới bàn tay chăm chỉ, cần cù của bà con. Quả thực, ruộng bậc thang chính là thắng cảnh kỳ vỹ được tạo ra bởi bàn tay, khối óc và sự sáng tạo con người.

Mùa này qua mùa khác, những thửa ruộng bậc thang đẹp như tranh vẽ mọc lên từ vùng đất đồi núi khô cằn đã khiến bao người phải xao xuyến, ngợi ca. Thậm chí có những người đã quay lại Mù Cang Chải vài lần để ngắm mùa nước đổ thơ mộng, dịu dàng giữa thiên nhiên Tây Bắc kỳ vĩ.

Lấp ló Lìm Mông

Về với Mù Cang Chải đã 3 lần mùa nước đổ, nhưng sự si mê của tác giả Trần Đoàn Huy dành cho núi rừng Tây Bắc dường như chưa khi nào nguội lạnh. Bước chân của anh đã in dấu ở khắp các xã La Pán Tẩn, Khau Phạ, Lìm Mông để ghi lại các bức hình, từng khoảnh khắc mê hoặc trên ruộng bậc thang mùa nước đổ.

Gần đây nhất, anh đã dành ra 2 ngày chỉ để chụp ruộng đồng, lúa và nước. “Mù Cang Chải rất đẹp! Bao đời nay, cảnh vật vẫn thế nhưng mỗi lần đến là một lần tôi cảm nhận được sự khác biệt. Ở mọi góc nhìn, mọi thời điểm trong ngày, cả sự biến đổi ánh sáng, Mù Cang Chải đều hiện lên thật lộng lẫy với muôn vàn sắc thái. Đẹp nhất vẫn là ánh nước loang loáng phản chiếu, hắt ra từ từng bậc thang khổng lồ giữa màu xanh của núi rừng”.

Mù Cang Chải là một huyện “nghèo có tiếng” của tỉnh Yên Bái, nằm cách Hà Nội khoảng 300km. Trong tiếng bản địa, “Mù Cang Chải” có nghĩa là “vùng đất gỗ khô”. Thế nhưng giờ đây nhắc đến Mù Cang Chải, người ta thường nghĩ về những thửa ruộng bậc thang bắc nhịp như nối lên tận trời xanh.

Nếu bạn là dân phượt, mê dịch chuyển, thì chắc chắn phải có một lần đến Mù Cang Chải mùa nước đổ để được chiêm ngưỡng, cảm nhận bức tranh thiên nhiên sống động, tuyệt mĩ của núi rừng tháng 6. Chỉ cần tưởng tượng ra trước mắt những mảng lúa non xanh mướt xen lẫn tầng ruộng, mặt nước lấp lánh chuyển màu theo từng thời khắc trong ngày là đã thấy sức quyến rũ của Mù Cang Chải. Nhưng đó mới chỉ là một phần trong sự hấp dẫn vô tận của xứ Mù!

Minh Minh
Ảnh: Trần Đoàn Huy