1. Vịnh Hạ Long, Việt Nam

Vịnh Hạ Long ở Việt Nam là thắng cảnh nổi danh thế giới, được UNESCO nhiều lần bình chọn là di sản thiên nhiên thế giới. Theo truyền thuyết, những con rồng đã hạ cánh xuống nơi này, tạo nên muôn ngàn hòn đảo lớn nhỏ để bảo vệ Việt Nam khỏi bị xâm lăng. Vịnh gồm 1.600 hòn đảo lớn nhỏ, hầu hết là không có người ở.

Vịnh Hạ Long là bức tranh thủy mặc có núi non, sông nước tuyệt đẹp. Những ngọn núi đá vôi được hình thành trong quá trình nâng lên và hạ xuống của mực nước biển thay đổi liên tục trong hơn 500 triệu năm.

2. Công viên địa chất, Trung Quốc

Những ngọn núi sặc sỡ có những đường kẻ sọc như cầu vồng được tìm thấy ở công viên địa chất Trương Dịch Đan Hà, tỉnh Cam Túc, Trung Quốc trở thành điểm đến thu hút nhiều người bởi nó mang vẻ đẹp khác lạ so với những ngọn núi đá vôi khác. Những ngọn núi đá với những vệt màu đỏ, cam, vàng… được hình thành từ những hạt sa thạch tích tụ lại qua hàng triệu năm.

3. “Rừng đá” Thạch Lâm, Trung Quốc

Địa danh này đã được UNESCO đưa vào danh sách địa điểm di sản thế giới bởi sự kì vĩ, độc đáo của những cột đá vôi. Nhìn toàn cảnh, những cột đá này sừng sững như lưỡi kiếm dựng đứng, sắc nhọn, có những cột cao trên 10m.

“Rừng đá” được hình thành từ 270 triệu năm trước, khi đó nơi đây còn là một bờ biển, những sa thạch và đá vôi tích tụ lại bên trong vịnh nhỏ. Nhờ các biến động địa chất, sự dịch chuyển của các mảng kiến tạo, đá sa thạch và đá vôi tích tụ dưới đáy nền dần được đẩy lên cao. Các khối đá sau đó bị gió và nước ăn mòn, tạo thành những cột đá có hình dáng kỳ diệu như ngày nay.

4. Ống khói thần tiên, Thổ Nhĩ Kỳ

Ở khu vực Cappadocia, Thổ Nhĩ Kỳ có những khối núi đá có hình chóp nón thuôn kỳ lạ. Những khối núi đá được hình thành từ vài triệu năm trước, sau những vụ núi lửa phun trào, phủ tro bụi lên toàn bộ bề mặt nơi đây. Quá trình phong hóa và mưa đã bào mòn, lấy đi phần tro bụi không được găn kết chặt chẽ và để lại lõi đá bazan cứng, chính là những “ống khói thần tiên” ta thấy ngày nay.

5. Tảng đá cuội Moeraki, New Zealand

Những tảng đá cuội hình cầu nằm rải rác dọc bờ biển Koekohe của New Zealand giống như những mai rùa khổng lồ. Theo truyền thuyết của người Maori, các khối đá nhẵn nhụi này là dấu tích của những quả bầu khô và các giỏ bắt lươn của một chiếc xuồng trôi dạt vào bờ.

Nhưng thực chất, chúng là kết quả của sự tích tụ các hạt trầm tích dưới đáy biển từ hơn 60 triệu năm trước. Cac-bo-nat tích tụ dần quanh lõi chính và tạo thành những tảng đá cuội Moeraki, giống như cách hình thành nên ngọc trai.

6. Đường đi của người khổng lồ, Bắc Ireland

“Đường đi của người khổng lồ” là một vùng đá bazan rộng lớn, gồm những cột đá bazan lục giác khổng lồ, xếp khít nhau như những bậc cầu thang. Những cột đá bazan được hình thành từ các hoạt động núi lửa cách đây 50-60 triệu năm.

Có tới hơn 40.000 cột đá nằm cạnh nhau như tạo thành một con đường dành cho người khổng lồ. Về độ cao thấp khác nhau của các cột đá, có thể bị ảnh hưởng do tốc độ nguội đi của dòng nham thạch phun trào.

7. Hang thạch cao, Mexico

Hang nằm 300m dưới lòng đất, trong Mỏ Naica thuộc bang Chihuahua của Mexico, được phát hiện khi có hai người anh em khoan xuống đất để tìm chì, bạc. Hang động này chứa đựng những khối thạch cao khổng lồ, đâm ngang dọc như những thanh kiếm trong lòng đất.

Các khối pha lê khổng lồ được cho là hình thành khi dòng nước ngầm có chứa thạch cao bão hòa chảy qua các hang động, được đun nóng lên rồi lại nguội đi do tác động của lớp dung nham nóng phía dưới. Những cột thạch cao lớn nhất ở đây có thể đã hơn 500.000 năm tuổi.

8. “Mắt sa mạc Sahara”, Mauritania

“Mắt sa mạc Sahara” được tạo thành từ những khối đá có hình mái vòm trải dài trong một vùng rộng lớn có đường kính khoảng 50km, nằm lọt thỏm trong sa mạc Sahara. Nó còn được gọi tên là “Khối cấu trúc Richat”.

Lý giải về hình dạng của những khối đá này, các nhà khoa học cho rằng đây là kết quả đẹp mắt của một thiên thạch khi lao xuống trái đất, khiến những khối đá có độ gắn kết kém bị long ra và tạo thành hình ảnh như hiện giờ.

Cũng có giả thuyết rằng “con mắt sa mạc Sahara” được hình thành từ những khối đá trồi lên mặt đất nhưng sau đó bị bào mòn do quá trình phong hóa.

9. Núi đá hình sóng, Úc

Khối núi đá hình chảo cao 14m, dài 110m được thiên nhiên tạo hình giống sóng biển. Khối núi đá khổng lồ hình sóng biển là một phần ở phía bắc của Hyden Rock, một vỉa granite khổng lồ hơn 2,7 tỷ năm tuổi, nằm ở Hyden Wildlife Park ở tây Úc.

Đá sóng được cho là đã được hình thành do tác động của dòng nước chảy trên đá granite. Các vệt màu sẫm trên bề mặt núi đá khiến chúng càng giống con sóng thần đang dâng cao mang sức mạnh vô địch, được tạo thành từ những hạt khoáng nằm lại sau những cơn mưa.

10. Thung lũng mặt trăng, Argentina

Bề mặt gồ ghề, đất đai khô cằn, xung quanh hầu như được bao phủ bởi đất đá khiến nơi này được gọi tên là “Thung lũng mặt trăng”. Nhưng đây là bãi hóa thạch khổng lồ, rất có giá trị khảo cổ. Thung lũng Trăng gồm các trầm tích có từ khoảng 250-200 triệu năm về trước. Vùng đất này ẩn giấu nhiều hóa thạch của các loài động vật cổ xưa từng sinh sống trên trái đất, trong đó có khủng long.

Tại đây, các nhà khảo cổ đã tìm thấy nhiều hóa thạch của một số con khủng long, cá, các loài lưỡng cư, bò sát cổ đại nhất và hơn 100 loài cây cỏ đã được tìm thấy ở đây, cũng những thân cây lớn hoá đá.

11. Hố xanh, Belize

Hố xanh ở Belize là điểm đến hấp dẫn đối với những người lặn scuba (lặn có sự hỗ trợ của bình dưỡng khí). Hố này là một phần trong Rặng Belize Barrier thuộc Rặng Mesoamerican ở vùng biển Carribe.

Đây thực chất là một hố sụt chìm dưới biển, được cho là đã hình thành từ kỷ băng hà khi một hệ thống hang động đá vôi bị nhấn chìm và đổ sập do sự biến đổi của mực nước biển, tạo thành một hố rộng có kích thước 320m, sâu 125m.

Do đó, có nhiều người tin rằng sẽ tìm thấy những măng đá và nhũ đá khổng lồ trong hố xanh vĩ đại này. Nhờ vào các khối thạch nhũ, giới khoa học sẽ có những thông tin quý giá về khí hậu Trái Đất trước đây.

12. Những ngọn núi chocolate, Philippines

Khoảng 1500 ngọn núi đá vôi ở tỉnh Bohol của Philippines có màu nâu sẫm như màu chocolate về mùa khô khiến nó được BBC xếp vào danh sách 15 kỳ quan núi đá đẹp nhất thế giới. Vào năm 1988, các ngọn đồi chocolate được tuyên bố là Công trình Địa chất Quốc gia thứ ba của Philippines.

Sự “biến màu” khiến những ngọn núi “chocolate” trở nên đặc biệt. Vào mùa mưa, nó được phủ xanh như những hòn ngọc, đến mùa khô, nó lại giống như những thỏi chocolate hấp dẫn.

13. Vách đá Vermillion, Arizona, Mỹ

Vách đá Vermillion có hẻm núi sâu và vách đá dựng đứng. Đây cũng là nơi mà "lớp sóng" được tạo ra từ những khối đá sa thạch đỏ rực nhấp nhô. Trong suốt cả ngày, màu sắc của vách đá thay đổi khi cường độ chiếu sáng của mặt trời thay đổi.

14. Công viên quốc gia Bryce Canyon, Utah, Mỹ

Hẻm núi Bryce ở nam Utah ở cao nguyên Colorado trông giống nhà hát tự nhiên ngoài trời với rất nhiều những khối chóp trụ và các “hoodoo” (tức các khối đá trông giống như những căn lều), những cột ống khói tiên, hay những kim tự tháp.

Các 'hoodoo' được hình thành khi nước liên tục đóng băng rồi lại tan chảy từ trên xuống dưới, tạo các vết nứt ở các khối đá trầm tích. Một số hoodoo cao hơn tòa nhà 10 tầng.

Người Paiute bản địa ở nơi này gọi đó là "những khối đá đỏ đứng như những người đàn ông trong hẻm núi hình cái bát".

15. Núi đá đứt gãy San Andreas, California, Mỹ

Đây là một trong những vết gãy khổng lồ trên vỏ trái đất, dài gần 1.300km. Các đường đứt gãy được hình thành từ 30 triệu năm về trước, khi hai mảng kiến tạo lớn là Thái Bình Dương và Bắc Mỹ va vào nhau.

Dự báo, vết gãy San Andreas có thể sẽ bị “tấn công” bởi một trận động đất lớn trong vài chục năm tới.

Minh Đức