Phải nói ngay rằng, món lươn không phải đặc sản của đất Hà Nội, nhưng không ở đâu lại dễ dàng được thưởng thức đủ các món lươn từ miến lươn đủ kiểu xào, nấu, súp lươn, lẩu lươn, lươn nướng ống tre, cuốn chả… như mảnh đất Thủ đô. Và vì thế nhiều góc phố Hà Nội có những quán lươn ngon đặc sản nổi tiếng đến từ các địa phương cho thực khách chọn lựa.

Nếu bạn là người chưa từng ăn lươn, lại sẵn sợ những loại trơn trơn giống như con rắn, thì đúng là bạn phải vượt qua nỗi sợ, hoặc cảm giác "ghê ghê" khi bắt đầu thưởng thức món này. 

Lời khuyên của tôi là bạn hãy bắt đầu với món lươn đồng giòn tan có thể ăn dạng nước, xào hoặc trộn. Món này cực kỳ phổ biến khắp phố phường Hà Nội. Nhưng có tiếng và chất lượng nhất theo tôi có quán tại phố Lê Đại Hành (bên cạnh ngay trụ sợ UBND quận Hai Bà Trưng) và quán lươn đồng nằm ở đầu phố Thái Hà. Hay ở khu phố cổ, phố Phủ Doãn cũng có một quán lươn trộn vỉa hè rất được ưa thích. Quán lươn trộn này nằm đối diện với rất nhiều hàng sửa xe máy nên dễ dàng nhìn ra.

Miến lươn Lê Đại Hành

Miến lươn trộn phố Phủ Doãn

Lươn giòn là loại thịt lươn đã được làm sạch, có thể hấp sơ qua, rồi cho vào chiên giòn ngập trong mỡ. Và vì thế hình dạng ban đầu của lươn gần như không còn nhận ra. Lươn chỉ còn mùi thơm phức đặc trưng, giòn tan, ngon ngọt khi trộn cùng với miến và các loại rau gia vị ăn kèm. Một bát miến lươn trộn, ngon từ thứ nước sốt tưới lên, thêm rau thơm, giá đỗ, cộng với hành phi và lạc rang đập dập. Lúc này những nhúm lươn giòn quyện theo tổng hòa những món kể trên tạo nên sự cuốn hút khó cưỡng. Lươn giòn gần như tan ngay trong miệng, ta cứ xuýt xoa, ăn thêm, ăn nữa.

Lươn giòn

Nếu ăn lươn xào giòn hoặc trộn, chủ quán sẽ thêm cho bạn một bát nước dùng nóng. Nghe nói nước dùng được chế từ xương của lươn nên có vị ngọt rất đậm đà, thơm ngon.

Món miến lươn xào giòn trở thành món tủ của tôi, nó làm cho tôi không còn cảm giác sợ loài da trơn này nữa. Tuy nhiên, nếu cứ mãi ăn món này kể cũng chán, vì dù sao khi chao qua mỡ, ít nhiều lươn cũng không còn giữ được vị ngon thuần khiết như ban đầu. Tôi cũng có 1 phát hiện nho nhỏ là món miến lươn giòn thực ra là chỉ mượn nguyên liệu lươn từ các vùng miền, còn cách làm thì lại do người Hà Nội sáng tạo ra. Còn nếu ăn lươn đúng kiểu thì chỉ có nướng ống tre, cuốn lá lốt, cháo lươn mềm và súp lươn.

Miến lươn xào

Những món lươn đúng vị kể trên thì quả không có gì ngon bằng vào những quán đặc sản xứ Nghệ tại Hà Nội để thưởng thức. Tại sao xứ Nghệ nổi tiếng với đặc sản lươn? Và hầu như ai đã qua xứ Nghệ, đều “nghiện” món lươn nơi đây thì câu trả lời rõ nhất, rất đơn giản là đi hỏi người xứ Nghệ.

Một anh bạn tôi tại Nghệ An chia sẻ, con lươn tại vùng đất quê anh chủ yếu là lươn tự nhiên, sống tại vùng đất sét đặc biệt nên thịt lươn rất thơm, săn chắc. Nguyên liệu ngon, cách chế biến của người Nghệ An lại rất khéo léo, họ có những kinh nghiệm theo dạng gia truyền, đặc trưng địa phương để loại bỏ nhớt trên mình lươn. Ngay cả việc rút xương con lươn cũng phải có cách để sao xương ko còn dắt lại trong thịt cũng như thịt bị nát.

Trở lại câu chuyện vượt qua nỗi sợ ăn lươn của tôi. Đó là một lần đi nghỉ mát tại biển Cửa Lò (Nghệ An), bữa sáng của khách sạn có món cháo lươn thơm nức mũi. Cháo là cháo trắng, lươn được xào kỹ với hành săn lại với vị ngọt đậm đà. Món cháo quá ngon và do quá đói nên tôi ăn vèo hết bát. Và ăn xong mới biết mình vừa ăn… lươn. 

Đến bữa trưa, lại có tiếp món súp lươn. Nói là súp nhưng nó không quấy qua một thứ bột nào giống như các món súp ta hay ăn, đơn giản chỉ là nước dùng trong, ngọt, thơm, cùng với những miếng thịt lươn chín còn nguyên dạng, không nhũn nát. Cùng với đó là các loại rau gia vị như hành lá, rau răm dắt nhỏ, thả nổi bồng bềnh trên bát súp. Người Nghệ An ăn khá cay, và dường như nếu thiếu đi vị cay đó thì bát súp lươn mất đi một phần thơm ngon. Do vậy, ăn xong bát súp là người rất rạo rực.

Súp lươn. Ảnh: Kim Giang

Ở Hà Nội, những quán lươn đặc trưng như thế bạn có thể tìm thấy tại phố Nguyễn Quyền (gần hồ Thiền Quang), phố Hoàng Ngọc Phách, quán Rơm quê nằm trong khu chung cư cũ gần ngã tư Láng Hạ giao với đường Thái Hà.

Tất nhiên, khi mà bạn đã ăn được lươn giòn rồi đến súp lươn thì các món khác như lươn nướng, cuốn lá lốt hay lẩu lươn đều dễ gây thèm và nghiện.Tuy nhiên nếu không dặn trước khi đặt món ở các quán ăn này thì lươn thường hay bị làm khá cay, khiến việc ăn lươn bị… giảm năng suất. 

Với dân công sở, ngoài ăn ngon, thì ăn với giá hợp lý, thậm chí là rẻ rẻ cũng rất đáng quan tâm. Với một bữa ăn liên hoan hoặc đơn giản trong tiết trời se lạnh của Hà Nội, rủ nhau đi ăn thì quán lươn tại phố Hoàng Ngọc Phách là một điểm nên tới.

Với mỗi thực khách, chỉ cần gần 100.000 đồng là có thể no nê với đủ món lươn đặc trưng xứ Nghệ. Ban đầu là các món súp lươn, cháo lươn. Kinh nghiệm là nếu bạn muốn để bụng để ăn món khác thì chỉ gọi 2 người 1 suất cháo hoặc súp vì một bát được khá nhiều. Tại quán này, có 3 món bạn không nên bỏ qua là món lươn xúc bánh đa, chả lươn cuốn lá lốt và lươn om chuối đậu.

Phải nói ngay rằng món lươn xúc bánh đa, nghe qua rất giống với món hến xúc bánh đa truyền thống. Tuy nhiên, thịt lươn lại có vị đậm đà hơn hẳn hến. Cách ăn là bẻ miếng bánh đa, xúc vào đĩa lươn xào hành răm ớt cay cay, rồi đảo qua nước xào đi kèm là đúng chuẩn. Món này ăn khá tốn vì “tay bẻ, hàm nhai” chẳng mấy chốc hết đĩa lươn mà bánh đa vẫn còn…

Lươn xúc bánh đa. Ảnh: Kim Giang

Chả lươn cuốn lá lốt thực sự là món tốn cơm và đáng nhớ. Cách làm món lươn cuốn này cũng khá đặc biệt. Lươn được cắt khúc, kèm một miếng chuối xanh, sau đó cuộn trong lá lốt và đem chiên lên. Một số nhà hàng cầu kỳ còn cuốn thêm hành “làm điệu” bên ngoài lá lốt. Món này bên ngoài giòn rụm, thơm mùi lá lốt, hành tươi, bên trong ngọt mềm khiến thực khách chỉ biết nuốt ừng ực.

Mùa Đông đang gõ cửa mọi góc phố Hà Nội, giữa những cơn gió mùa đông bắc se lạnh thế này, thật thú vị khi được cùng đồng nghiệp, bạn bè, gia đình đi thưởng thức những món ăn về lươn dân dã, giá cả rất hợp lý với túi tiền.

Theo Maskonline