Tôi trở lại Đồng Văn không lâu sau đó. Cũng như mọi khi, chuyến đi lần nào cũng vội. Lần nào tôi cũng chỉ kịp thở dài tiếc nuối vì không kịp in những tấm ảnh để dành tặng những con người tôi đã gặp và chia sẻ trong những chuyến đi trước đó. Thậm chí, tôi từng hứa sẽ gửi ảnh đám cưới cho đôi vợ chồng mới cưới người Mông. Đến khi quay lại, gia đình đó đã có tới hai mặt con và tấm ảnh "hứa" vẫn chưa có cơ hội trở lại với chủ nhân của nó. Lần nào tôi cũng tự thấy xấu hổ với chính mình.
Trước khi xách balo ra cửa, cái nhìn của tôi dừng lại trên bức tường phòng khách. Tôi vội vã bước đến, gỡ tấm ảnh xuống, tấm ảnh được đóng khung kính cẩn thận. Và lần đầu tiên, có một tấm ảnh, đã theo tôi trở lại Đồng Văn.
Tôi trở lại Sủng Là, trở lại nhà của Pao, tìm người đàn bà xinh đẹp có mặt trong bức ảnh của tôi hôm đó. Người đàn bà mà tôi gặp khác hẳn, không khăn cầu vồng và áo hoa xanh. Là một người đàn bà đầu tóc rối bù vừa đi cắt rau lang về, hạ gùi xuống bên cột gỗ. Tôi gần như không nhận ra người đàn bà Mông xinh đẹp trong tấm hình của mình, nếu không nhìn vào đôi mắt. Tôi lấy tấm ảnh ra khỏi túi và đăt vào đôi bàn tay vẫn còn lem luốc nhựa khoai.
Tôi không biết người phụ nữ ấy nghĩ gì. Tôi chỉ thấy một tay chị cầm bức ảnh và một tay đập nhẹ vào bờ vai tôi, vừa như vỗ về vừa như bối rối. Người phụ nữ chỉ gật đầu và cười. Đôi mắt cũng cười, khi tôi hỏi chị có vui không? Rồi vội vã nhờ một cô bé giữ tấm hình treo lên bức tường đất, đi vào nhà lấy chiếc rìu... để đóng một chiếc đinh, treo bức ảnh của tôi lên cạnh những khung ảnh với rất nhiều tấm hình be bé của gia đình. Những tấm ảnh đã ngả màu sương gió.
Rồi trong khi chúng tôi mải mê đi ra đi vào gian nhà ngang và leo cầu thang để chụp ảnh, thì người đàn bà chạy sang nhà hàng xóm, một lúc sau trở về với một người đàn bà. Hai người họ cùng đứng ngắm nhìn bức ảnh và trao đổi với nhau rất nhiều, bằng tiếng Mông...
Lần đầu tiên tôi nhận ra một cách rõ rệt nhất, các bạn tôi đã cảm nhận một cách sâu sắc nhất, rằng: Ôi cuộc sống, đâu chỉ có cơm ngon và áo đẹp, mùa xuân đâu chỉ có hoa thơm và nắng hồng... Cuộc đời còn có cả những bức ảnh dành tặng cho Đồng Văn!
Theo TÍM/phuot.vn