1. Hang Ajanta và Ellora, Ấn Độ
Là những hang động nổi tiếng nhất châu Á, Ajanta và Ellora có niên đại từ thế kỷ thứ 2 trước CN, chứa đựng 30 di tích Phật giáo khắc trên đá, là các minh chứng sống động nhất về nghệ thuật hội họa truyền thống của Ấn Độ, các tác phẩm điêu khắc về tôn giáo. Các bức bích họa, điêu khắc tuyệt vời đến từng chi tiết, thể hiện kỹ năng nghệ thuật không tưởng của các thợ thủ công điêu khắc cổ đại.
2. Hang Shah Allah Ditta, Pakistan
Tại chân đồi Margalla phía tây nam Islamabad, hang động chứa đựng các di tích Phật giáo này nằm bên cạnh đền thờ và lăng mộ của Shah Allah Ditta. Những hang động này có niên đại từ thế kỷ thứ 8 và một bức họa của Đức Phật trên tường khoảng 2.400 năm tuổi. Các dấu tích tại hang cho thấy trước đây Shah Allah Ditta được dùng là nơi thiền định của các nhà sư Phật giáo trước khi trở thành nơi ở ẩn của tín đồ Hindu giáo. Đây là một hang động cổ đại không chỉ có giá trị lịch sử mà còn là một di sản hiếm có của thành phố Islamabad đang ngày càng hiện đại hóa.
3. Hang động Shapur, Iran
Nằm nép mình trong dãy núi Zagros, cách thành phố Bishapur vài km, Shapur với 5 bậc thang lớn là nơi lưu giữ bức tượng khổng lồ của vua Shapur I, người cai trị thứ hai của đế chế Sassanid. Bức tượng cao 7m này được chạm khắc trên một phiến đá duy nhất và đã từng bị người Ả Rập phá hoại khi xâm lược Iran khoảng 1400 năm trước. Trải qua 14 thế kỷ bị vỡ và nằm dưới mặt đất, phải tới năm 1957, vua Shah Mohammad Reza Pahlavi đã khôi phục lại biểu tượng đáng tự hào của người Iran này.
4. Hang Sangeshkan, Iran
Sangeshkan hay Sang Shekanan nằm gần dãy núi Alborn, phía nam thành phố Jahrom và được chạm khắc bởi những người thợ cắt đá thủ công. Với mục đích ban đầu là để bán các loại đá, những người thợ này đã vô tình tạo ra hang động thủ công lớn nhất thế giới, vượt qua cả thành phố hang động ở Nottingham. Sangeshkan là một trong những công trình thủ công hiếm nhất và lớn nhất của con người trong lịch sử Iran cổ đại.
5. Hang động Phraya Nakhon, Thái Lan
Nằm ẩn mình bên trong Công viên quốc gia Khao Sam Roi Yot, hang Phraya Nakhon sở hữu vẻ đẹp kỳ bí cùng với ngôi đền Kuha Karuhas. Phần mái vòm của hang đã bị sụt xuống giúp ánh sáng mặt chiếu rọi vào hang, tạo nên một khung cảnh lung linh tuyệt đẹp. Ngôi đền Kuha Karuhas được chính vua Chulalongkorn xây dựng khi ông đến đây năm 1890. Trong đình còn có một gian đặc biệt lưu lại chữ ký của các vị vua khi đến thăm hang động này.
6. Hang động Batu, Malaysia
Hang động Batu nằm dưới những ngọn núi đá vôi, là nơi ngự trị của thần Murugan và trở thành trung tâm tôn giáo của Ấn Độ giáo ở Malaysia. Để chiêm ngưỡng được sự huyền bí của hang động, du khách sẽ phải vượt qua 272 bậc thang. Batu bao gồm 3 động chính và một số động nhỏ, tất cả đều chứa nhiều tác phẩm điêu khắc tuyệt vời về tôn giáo nói chung và Ấn Độ giáo nói riêng.
7. Hang Mạc Cao, Trung Quốc
Mạc Cao, hay còn gọi là Thiên Phật động hoặc hang Đôn Hoàng, được coi là kho lưu trữ có giá trị nhất về nghệ thuật Phật giáo trên thế giới. Việc khai quật hang động đã phát hiện ra hơn một nghìn ngôi đền được khởi công sớm nhất vào năm 366 sau Công Nguyên. Có 492 hang động còn tồn tại hiện nay là nơi bảo tồn tốt nhất cho các bức bích họa, vật điêu khắc độc đáo và đặc biệt là hơn 50 nghìn văn vật, tài liệu về Kinh thư, Phật giáo, tôn giáo, y học,...
8. Hang động Kyaut Sae, Myanmar
Hang động yên tĩnh và bí ẩn này của Myanmar có một ngôi đền Phật giáo ở bên trong. Vào thế kỷ 13, Kyaut Sau chủ yếu được sử dụng làm nơi ẩn nấp của người dân địa phương khỏi người Mông Cổ. Ngày nay, nó được tu sửa trở thành nơi thiền định của các nhà sư. Mặc dù nơi đây mở cửa cho khách tham quan nhưng có lẽ chưa được nhiều người biết đến, bởi vậy nó vẫn giữ được vẻ hoang sơ của một nơi thiêng liêng như vậy.
9. Những hang động trên bầu trời của nền văn minh Mustang, Nepal
Đây là 10.000 hang động nằm trên vách núi trong một hẻm núi của dãy Himalaya khổng lồ ở độ cao gần 50 tính từ mặt đất. Chúng thuộc về nền văn minh Mustang trước đây, một vương quốc cổ xưa nằm ở trung tâm Nepal. Các nhà khảo cổ cho rằng hệ thống hang động này được xây dựng từ hàng ngàn năm trước đây, nhưng mục đích xây dựng hang động vẫn còn là một bí ẩn. Một số bức tranh trên các hang động đã bị xói mòn do sự khắc nghiệt của thời gian.
10. Hang đá Bhimbetka, Ấn Độ
Nằm ở bang Madhya Pradesh, Bhimbetka là một trong những hang đá khảo cổ chứa đựng dấu vết về nguồn gốc và cuộc sống loài người sớm nhất ở Ấn Độ. Hang động này được trang trí bằng những bức tranh miêu tả cuộc sống và thời gian của những người sống trong hang như cảnh săn bắt, các biểu tượng tôn giáo, thần linh... Màu chủ đạo của các bức tranh là đỏ, trắng kết hợp cùng màu xanh lá cây và vàng.
Theo Zing