Nước Nhật những năm cuối thế kỷ 19: không tàu điện ngầm, không nhà cao tầng và không cả những trung tâm mua bán sầm uất… Dưới góc nhìn của một nhiếp ảnh gia châu Âu, Nhật Bản trong khoảng thời gian từ năm 1880 - 1897 là một nước nông nghiệp hiền hòa với vẻ đẹp hết sức mộc mạc. Đó là cảnh nhộn nhịp tại các bến xe điện hoặc hải cảng, đường phố Tokyo tấp nập người qua lại, những chiếc xe kéo, các công trình kiến trúc đơn giản, vẻ đẹp kín đáo của các cô gái diện kimono hay những hoạt động giải trí như làm vườn, đấu sumo… Gần 400 bức ảnh trên được họa sĩ – nhiếp ảnh gia Louis-Jules Dumoulin (1860-1924) chụp lại trong những lần theo tàu buôn của Pháp đến Nhật Bản. Sau hơn 1 thế kỷ bị lãng quên, nó đã trở thành kho tư liệu vô cùng quý giá. 381 bức ảnh là 381 lát cắt khác nhau về cuộc sống, bao gồm các chủ đề lớn như cảnh quan, kiến trúc, nghệ thuật, tôn giáo, phụ nữ và đàn ông Nhật Bản.

Với mong muốn tái hiện lại tuyến hàng hải quốc tế từ cảng Hải Phòng (Việt Nam) đến các cảng của Nhật Bản và đưa bộ ảnh về đúng giá trị thực của nó, KTS Đoàn Bắc đã giành nhiều thời gian để phục dựng lại những bức ảnh này. Tính đến thời điểm hiện tại, đã có 191 bức ảnh được Đoàn Bắc phục dựng hoàn chỉnh. Chia sẻ về bộ ảnh quý giá trên, KTS Đoàn Bắc cho biết, đó không phải là những bức ảnh do anh sưu tầm mà là món quà của GS Vũ Thế Khôi – người thầy đáng kính của anh trao tặng. “Những bức ảnh đó thật tuyệt vời. Bố cục ảnh thật hoàn hảo, có chiều sâu, như một nhiếp ảnh gia thực thụ chứ không đơn thuần là một họa sĩ”, KTS Đoàn Bắc cho biết.

KTS Đoàn Bắc tại buổi giới thiệu bộ sưu tập ảnh cổ. Ảnh: Hoang Gia Trang

Chương trình thu hút sự chú ý của rất nhiều khách mời. Ảnh: Hoang Gia Trang

Theo Đoàn Bắc, trong đĩa CD mà anh nhận được từ Giáo sư Khôi có hơn 5.000 bức ảnh, 2/3 số đó là ảnh về Việt Nam, Nhật Bản và các nước lân cận. Mặc dù đã tồn tại hơn 100 năm nhưng chất lượng của các bức ảnh này vẫn còn khá tốt. Tuy nhiên, do một số bức có dung lượng thấp nên khi phóng to sẽ bị vỡ, hoặc không được chú thích tên địa danh nên anh đã rất vất vả để đối chiếu và phục dựng.

Sự tồn tại của gần 400 bức ảnh là minh chứng sống động nhất về đất nước và con người Nhật cách đây hơn 100 năm. Đoàn Bắc tâm sự: “Tôi đã nhờ những người bạn ở Nhật Bản kết nối và tìm hiểu về những bức ảnh tôi đang lưu giữ đã được công chúng Nhật biết đến hay chưa? Sau một thời gian dài chờ đợi, tôi nhận được câu trả lời là: Chưa. Người Nhật chưa hề biết đến sự tồn tại của những bức ảnh này”. Bởi vậy, Đoàn Bắc có mong muốn mãnh liệt là đưa gần 400 bức ảnh về với quê hương Nhật Bản yêu dấu, tại chính nơi nó đã được “sinh” ra.

Một số bức ảnh quý trong bộ sưu tập ảnh cổ về Nhật Bản do Đoàn Bắc phục dựng:

Nagasaki và biển Sumo-nada – 1890. Ảnh: An ninh thủ đô

Vùng Shimonoseki (thuộc tỉnh Yamaguchi). Ảnh: An ninh thủ đô

Vùng Sakaiminato (thuộc tỉnh Tottori). Ảnh: An ninh thủ đô

Cảng Kobe và tỉnh Hyogo. Ảnh: An ninh thủ đô

Hoàng Anh