Bò nướng ngói Mỹ Xuyên là đặc sản hấp dẫn của Sóc Trăng. Ảnh: vietnamnet

Trước kia, huyện Mỹ Xuyên (tỉnh Sóc Trăng) có tên gọi là Bãi Xàu, nổi danh như một trong những thương cảng lớn của Nam Kỳ từ giữa thế kỷ 18. Ngày nay, Sóc Trăng nói chung và Mỹ Xuyên nói riêng được đánh giá là mảnh đất có tiềm năng và thế mạnh để khai thác và phát triển du lịch. Ngoài các điểm du lịch tham quan như chùa chiền hay di tích lịch sử, Mỹ Xuyên còn thu hút du khách bởi những món ngon dân dã thấm đẫm hương vị quê nhà. Trong đó, món ăn khiến nhiều người ấn tượng nhất khi ghé thăm Mỹ Xuyên có lẽ là bò nướng ngói trứ danh.

Mỹ Xuyên được xem như “cái nôi” của bò nướng ngói, bởi thế mới có câu hò ngọt lịm:

“Mời anh về xứ Mỹ Xuyên
Ăn bò nướng ngói thắm duyên Bãi Xàu”

Du khách xa gần khi đặt chân lên Mỹ Xuyên đều không nên bỏ qua cơ hội thưởng thức món ăn lạ tai này.

Người Mỹ Xuyên dùng những viên ngói âm dương để nướng thịt bò. Ảnh: diadiemanuong

“Bò nướng ngói” là tên gọi xuất phát từ cách thức chế biến món ăn độc đáo, lạ kỳ mà cũng hết sức giản đơn của người dân Mỹ Xuyên. Điểm đặc biệt nằm ở chỗ, người Mỹ Xuyên sử dụng miếng ngói âm dương (ngói máng) làm bằng đất sét nung vốn là vật liệu xây dựng để nướng thịt bò.

Thịt bò được chọn để nướng ngói là loại thịt nạc tươi ngon. Cùng với cách ướp đặc biệt, người Mỹ Xuyên đã khiến cho món bò nướng ngói thêm phần nổi tiếng vì miếng thịt không còn tanh nhưng cũng không mất hương vị thơm ngon đặc trưng của bò. Thông thường, thịt bò được thái mỏng thành từng miếng vừa miệng ăn, ướp với muối, đường, sả băm nhuyễn và một ít hột lạc rang đã bóc vỏ… Ngói cũng được vệ sinh sạch sẽ và xử lý kỹ càng để không ám mùi vào đồ ăn.

Bò nướng ngói là thức ăn dân dã, đặc biệt. Ảnh: Internet

Ngói được quét một lớp mỡ hoặc dầu ăn để thịt không bị dính khi nướng và đặt trên bếp than hồng rực, đỏ lửa. Thực khách ăn tới đâu nướng tới đó. Phía dưới viên ngói là một cái bát để hứng mỡ thừa và nước thịt tiết ra. Trong khi ăn, người ta thường sử dụng lại mỡ này để xoa lên mặt ngói và tiếp tục nướng để giữ vị tẩm ướp, khiến miếng thị bò không bị khô và dính vào mặt ngói.

Nướng bằng ngói giúp các món ăn chín nhanh, đều, không bị cháy xém như chảo gang và cũng không sợ bị ám khói như nướng bằng than hoa vì sức nóng từ lò than tỏa đều tại các điểm trên mặt ngói. Thịt bò được nướng chín vừa tới, thơm, ngọt, mềm và không bị dai. Đồ ăn nướng bằng cách này cũng rất tốt cho sức khỏe.

Bò nướng ngói được cuốn ăn kèm cùng bánh tráng, bún, rau sống, khế chua, chuối chát, dưa chuột, dứa và chấm nắm nêm. Món ăn ngon còn nhờ nước mắm nêm được pha chế công phu theo một cách riêng. Người ta xắt nát dứa, băm nhuyễn sả (để sống hoặc phi dầu cho vàng thơm) rồi trộn đều với nhau, pha thêm cốt chanh, ớt, bột ngọt và mắm nêm cho sền sệt. Mắm nêm có vị cay cay, mằn mặn và mang hương thơm đặc trưng khiến món ăn thêm phần quyến rũ.

Đây là món ăn thể hiện sự sáng tạo của người dân trong cách nấu nướng. Ảnh: Internet

Món bò nướng ngói Mỹ Xuyên không chỉ thể hiện sự sáng tạo trong cách nấu nướng của người bình dân mà còn tạo nên sự phong phú cho kho tàng ẩm thực độc đáo của người Việt, đặc biệt về đồ nướng. Ngày nay, ngoài bò nướng ngói còn có một phiên bản khác là bò nướng xẻng. Thay vì dùng mái ngói để nướng thịt, người ta sử dụng một miếng kim loại trắng sáng bằng thiếc dày tráng inox giống như xẻng đào đất nên gọi là “nướng xẻng”.

Những ngày se lạnh, ngồi quây quần bên lò than đỏ lửa và thưởng thức món bò nướng ngói thì tuyệt vời biết bao. Vị ngọt của miếng thịt nướng thơm phức, nóng hổi cùng hương thơm của các gia vị, của rau sống, vị béo bùi của lạc, chan chát của chuối xanh, chua chua của khế cùng vị cay mặn của mắm nêm hòa quyện, đan cài vào nhau khiến thực khách cứ xuýt xoa muốn ăn thêm nữa.

Tuấn Nghĩa