1. Nhộng ong (ong non)

Nhộng ong. Ảnh: Internet

Nhộng ong là sản vật độc đáo được yêu thích ở khu vực Nam Bộ vì hàm lượng dinh dưỡng cao, vị ngọt béo dễ ăn. Nhộng ong chỉ có trong thời gian từ tháng 4 đến 8 vì đây là mùa ong làm tổ. Nhộng ong (còn là ong non), giống nhộng tằm nhưng nhỏ hơn, to gần bằng đầu ngón tay út, có màu trắng.

Gỏi nhộng ong. Ảnh: Internet

Nhộng ong có thể ăn sống hoặc chế biến thành nhiều món khác như: nhộng ong rán, nhộng ong xào, nướng xỏ qua thanh tre, kho mặn, lăn bột chiên, cháo nhộng ong… Đặc biệt ở Cà Mau có gỏi nhộng ong được coi là món ngon nhất vùng vì có vị béo bùi, ngậy, thơm ngon không lời nào tả xiết.

2. Nhộng tằm

Nhộng tằm. Ảnh: blogphunu

Nhộng tằm phổ biến và quen thuộc với người Việt Nam hơn nhộng ong. Bề ngoài trông như những con sâu, nhưng món nhộng tằm rang đặc biệt được nhiều người Việt ưa chuộng vì vị béo, thơm, bùi bùi, thơm ngon đậm đà.

Nhộng rang với chút mỡ cho săn lại, cho thêm mắn, hạt nêm vừa miệng, đảo khéo tay để nhộng không vỡ. Cuối cùng trút nhộng ra đĩa, rắc thêm chút lá chanh là ta đã có món nhộng rang vàng ươm, dậy mùi nhộng thơm và mùi lá chanh. Nhộng tằm rang vừa là món ăn thơm ngon, rẻ tiền, vừa giàu dinh dưỡng.

3. Sâu măng

Sâu măng xào lá chanh. Ảnh: dantri

Sâu măng được coi là đặc sản của Mường Lát (Thanh Hóa). Xưa kia, chỉ khách quý mới được chủ nhà thưởng đãi món ngon từ sâu măng.

Sâu măng sống trên cây măng, nhiều nhất là măng nứa ở Mường Lát. Mùa sâu mang thường vào tháng 9, 10 vì lúc này, sâu ở độ béo nhất. Sâu măng mùa này thường to bằng đầu đũa, thon dài xấp xỉ 2 đốt ngón tay, màu trắng đục. Tuy là món ăn dân dã, nhưng sâu măng khá đắt, có giá ngang ngửa thịt bò loại 1. Vào mùa thu hoạch, giá sâu măng ở thị trấn Mường Lát đã từ 150.000 - 200.000 đồng/kg.

Từ sâu măng có thể làm ra nhiều món ngon, nhưng ngon nhất vẫn là sâu măng xào lá chanh. Sâu măng được rửa sạch, ướp gia vị rồi trút vào chảo mỡ đang phi hành thơm. Đảo nhanh tay đến khi sâu chuyển từ màu trắng sang vàng nhạt là được. Cuối cùng cho lá chanh thái chỉ vào tiếp tục đảo đều rồi bắc ra khỏi bếp.

Trên bàn ăn, đĩa sâu mang vàng ruộm, tỏa mùi thơm hấp dẫn qua làn khói mỏng sẽ  khiến bạn phải ứa nước miếng vì thèm thuồng. Sâu măng xào rất “đưa” cơm vì có hương thơm đặc trưng, vị ngọt béo, ngầy ngậy và giòn tan, khiến bạn ăn mãi không chán. Còn trên bàn nhậu, sâu măng là mồi nhậu lai rai yêu thích của các quý ông.

4. Sâu muồng (cực bắc Tây Nguyên)

Là món ăn phổ biến ở cực bắc Tây Nguyên, sâu muồng có thể dễ dàng tìm thấy trên các rẫy, vườn cà phê. Gọi là sâu muồng bởi loài sâu này thường ăn lá muồng, sống trên cây muồng.

Sâu muồng. Ảnh: H.M.Sơn/Tuoitre

Sâu muồng nhỏ, có màu xanh đậm, lưng nâu vàng. Trước đây, sâu muồng là món ăn của riêng dân tộc Xê Đăng (huyện Đắk Hà). Nhưng giờ đây, sâu muồng rất được ưa chuộng và  trở thành “đặc sản” của Tây Nguyên.

Mùa sâu muồng thường kéo dài trong 2 tháng (tháng 3,4), đây cũng là lúc người ta đi “săn” nhộng, kén sâu muồng về ăn.

Nhộng sâu muồng không khác nhộng tằm là mấy nhưng thơm hơn và không ngấy. Khi rang chín, nhộng sâu muồng có màu vàng ươm, thơm như châu chấu rang, vỏ ngoài giòn, bên trong vị ngậy, béo, bùi.

Kén nhộng sâu muồng rang chín. Ảnh: ivivu

Còn sâu muồng có thể làm món rang, xào sả ớt, thậm chí ai can đảm còn có thể ăn sống. Sâu muồng có vị bùi và ngọt đặc trưng, khi xào hơi dai, mềm chứ không giòn như món nhộng. Theo người dân địa phương, sâu muồng không chỉ là món ăn yêu thích mà còn rất bổ dưỡng, giúp tăng cường đề kháng chống bệnh sốt rét.

5. Sâu chít

Sâu chít được coi như “đông trùng hạ thảo của người Việt”. Ảnh: Internet

Được mệnh danh là “đông trùng hạ thảo của người Việt”, sâu chít được coi như đặc sản của người Tây Bắc. Sâu chít là ấu trùng của loài bướm Brihaspa astrosligmella. Đông y thường dùng sâu chít làm thuốc bổ chữa suy nhược, ho, đau lưng, suy giảm khả năng tình dục.

Loài sâu này thường sống trong các thân cây chít, nổi tiếng vì thơm ngon, bổ dưỡng. Từ sâu chít, có thể chế biến nhiều món ăn hấp dẫn như sao khô nấu cháo, xào ăn với trứng, sâu chít rang, .

6. Sâu tre

Sâu tre là đặc sản ở A Lưới (Thừa Thiên - Huế) ít người biết. Chỉ bậc cao niên trong làng mới có kinh nghiệm bắt sâu tre và chế biến thành món ngon. Sâu tre (sùng tre) màu trắng, nhỏ hơn đầu đũa, gần giống nhộng, cao đạm, giàu dinh dưỡng, thường chỉ xuất hiện từ tháng 10-12 âm lịch.

Theo già làng Hồ Văn Hạnh (xã Hồng Trung), trên cây tre có nhiều loại sâu, nhưng loại sâu trong thân tre non mới ngon và nhiều dưỡng chất. Sâu tre là món ăn đặc biệt của người miền núi.

Có 2 kiểu chế biến sâu tre. Một là đem phơi khô trước khi chế biến. Hai là luộc qua, rồi chờ sâu cứng lại trước khi nấu (cách này làm sâu giữ được chất ngon). Từ sâu tre, có thể làm món xào, chiên, băm chả… thậm chí cả nấu canh. Vị béo của sâu lẫn trong gia vị, cách tẩm ướp đặc biệt của người dân tại A Lưới khiến sâu tre càng thêm thơm ngon, hấp dẫn.

7. Sâu khoai

Sâu khoai. Ảnh: Internet

Trong số các món nhậu từ sâu, sâu khoai cũng là “mồi nhậu” khoái khẩu của cánh đàn ông. Bề ngoài sâu khoai có thể sẽ khiến bạn “khiếp đảm” vì nó vừa to vừa mềm nhũn, lại xanh nhũn. Thế mà có nhiều người dũng cảm ăn sống sâu khoai. Dù ăn sống hay luộc, chiên, xào, sâu khoai đều giữ được vị béo ngậy, thơm bùi.

8. Đuông dừa

Đuông dừa “lội sông”. Ảnh: Internet

Đuông dừa cũng là “sản vật” tuyệt nhất Nam Bộ trong mắt dân nhậu. Đuông dừa là loài sâu sông trong thân cây dừa, màu trắng sữa, béo núc. Hình dáng bề ngoài của đuông dừa có thể khiến nhiều người ghê sợ nhưng đây thực sự là món ngon được giới sành ăn ở Việt Nam công nhận. Thậm chí, nhiều du khách nước ngoài (Hàn Quốc, Đài Loan…) cũng ưa chuộng đuông dừa.

Cách thưởng thức “kinh dị” nhất là ăn đuông dừa sống với mắm, còn gọi là “đuông lội sông”. Thực khách sẽ thả những con đuông dừa còn sống vào bát nước mắm để chúng “vẫy vùng” trong đó. Rồi gắp từng con, nhai sống để cảm nhận vị mềm, bùi, ngọt đặc trưng của nó.

Đuông dừa nướng cũng là món ngon được yêu thích ở Nam Bộ. Ảnh: Internet

Ngoài ra, đuông dừa còn được chế biến thành các món khác như: lăn bột chiên, nướng, luộc nướng dừa, hầm… Và chắc chắn những món này không tạo cảm giác kinh sợ cho những ai “yếu vía” trước món đuông dừa sống.

Thanh Thúy